Kompostownia

Podstawową działalnością „Wodociągi Słupsk” Sp. z o.o. jest:

• pobór wody z ujęć podziemnych, jej uzdatnianie i zbiorowe zaopatrzenie w wodę Odbiorców z Miasta Słupsk oraz Gminy Kobylnica
• zbiorowe odprowadzenie ścieków komunalnych z terenu Miasta Słupsk, Gminy Kobylnica i Gminy Słupsk, ich oczyszczanie w instalacjach oczyszczalni ścieków komunalnych w Słupsku.

Ścieki z terenu trzech wspomnianych samorządów trafiają na Oczyszczalnię Ścieków przy ul. Sportowej w Słupsku. Oczyszczalnia ta została uruchomiona w 1986 roku – po trwającej przez 16 lat realizacji. Obecnie jest to obiekt gruntownie zmodernizowany, oddanym do eksploatacji po przebudowie części ściekowej w czerwcu 1998 roku. Jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną. Docelowe obciążenie ładunkowe oczyszczalni odpowiada 230 000 RLM, natomiast docelowy przepływ średniodobowy wynosi ok. 28.200 m³ ścieków na dobę.

POBIERZ SCHEMAT W FORMACIE PDF

W trakcie procesów oczyszczania ścieków komunalnych w instalacjach oczyszczalni powstają odpady, przede wszystkim:

• skratki w postaci części stałych wydzielonych z dopływających do oczyszczalni ścieków komunalnych na początku układu technologicznego w urządzeniach zwanych kratami (ok. 250 ton rocznie)
• piasek z piaskownika – jako części mineralne wydzielone ze ścieków komunalnych za pomocą urządzenia zwanego piaskownikiem (ok. 100 ton rocznie)
• ustabilizowane komunalne osady ściekowe (ok. 10.000 ton rocznie).

Te ostatnie stanowią największą część wytwarzanych odpadów w instalacjach oczyszczalni ścieków w Słupsku i to właśnie one spędzają sen z oczu eksploatatorom obiektów służących oczyszczaniu ścieków komunalnych w całej Polsce, nie tylko w naszym regionie. Konieczność zagospodarowania tych odpadów oznacza znalezienie rozwiązania pozwalającego na ich wykorzystanie w sposób bezpieczny dla środowiska.
Zgodnie z obowiązującą ustawą o odpadach z 14 grudnia 2012 roku (Dz. U. 2013 nr 0 poz.21) poprzez komunalny osad ściekowy – rozumie się pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych (art. 3 ust.1 pkt 4).
Potocznie rzecz ujmując komunalny osad ściekowy to odpad powstający w wyniku oczyszczania ścieków komunalnych w oczyszczalniach ścieków komunalnych lub innych instalacjach wymienionych powyżej. Jest on bogatym rezerwuarem cennych substancji nawozowych, np. azotu i fosfor. Ale to także potencjalne źródło czynników szkodliwych dla zdrowia (głównie metali ciężkich), jak również organizmów chorobotwórczych zawartych w ściekach komunalnych.

Spółka „Wodociągi Słupsk” jako wytwórca tego odpadu zobowiązana jest zagospodarować go w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska.

Pierwszym krokiem w celu spełnienia tych warunków było wybudowanie zamkniętych komór fermentacyjnych (obecnie spółka jest w posiadaniu trzech ZKF, czwarta komora jest obecnie w fazie projektowania), w których osady przechodzą proces beztlenowej fermentacji. Ma to na celu zmniejszenie ilości wytwarzanych osadów oraz ich tak zwaną stabilizację – czyli doprowadzenie ich do bezpiecznej formy w celu dalszego przetwarzania. Dodatkowo osad po procesach fermentacji w ZKF jest odwadniany w wirówkach dekantacyjnych. W naszym zakładzie wytwarzanych jest około 10 000 ton osadu o uwodnieniu ok. 21% suchej masy. Tak więc po przejściu osadu przez wirówki jest on przygotowany do dalszego zagospodarowania.

Istnieje kilka możliwości zagospodarowania tych osadów, m.in. poprzez spalenie. Zarząd „Wodociągi Słupsk” Sp. z o.o. zdecydował się jednak na kierunek zagospodarowania osadów poprzez kompostowanie, a za alternatywę wskazuje stosowanie osadów w rolnictwie lub incydentalnie przekazanie innemu uprawnionemu podmiotowi do zagospodarowania.

KOMPOSTOWNIA

Od 1996 roku przy Oczyszczalni Ścieków funkcjonuje kompostownia odpadów ulegających biodegradacji, w tym ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych z odpadami zielonymi.

• w roku 1996 odbyły się pierwsze próby kompostowania, w standardach technologicznych odnoszących się do tzw. kontrolowanego kompostowania
• lata 1998-2000 skala półtechniczna prowadzenia procesów
• pełna skala techniczna 2000 i 2003 instalacja zadaszona
• wrzesień 2011 – zamontowanie instalacji do dezodoryzacji w celu wyeliminowania gazów złowonnych (dezodoryzacja mokra)
• czerwiec 2012 – modernizacja płyty kompostowej – zamontowanie instalacji systemu napowietrzania pryzm z uwagi na uciążliwości zapachowe z procesów kompostowania (poprawienie procesów zachodzących w pryzmach)
• maj 2013 – próby dezodoryzacji suchej (najnowsza i stosunkowo nie droga technologia dezodoryzacji).

Słupska kompostownia to instalacja otwarta, lecz zadaszona. Posiada powierzchni,e utwardzoną w postaci płyty żelbetowej posadowionej na gruncie z systemem napowietrzania pryzm kompostowych, systemem odprowadzania odcieków oraz systemem dezodoryzacji. Całość zajmuje 1,5 ha, natomiast część zadaszona – 0,91 ha. Obiekt ten jest przystosowany do biologicznego przetwarzania ok. 20 000 ton odpadów ulegających rozkładowi tlenowemu przy udziale mikroorganizmów, w tym ok. 13 000 ton osadów ściekowych, pracujący w technologii pryzmy przerzucanej. Pozostałą część stanowią głównie pozyskiwane od innych wytwórców odpady o charakterze strukturalnym w postaci słomy, gałęzi, kory.

Odpady przewidziane do odzysku, ich miejsca magazynowania i proces przetwarzania określa obowiązująca decyzja wydana przez Marszałka Województwa Pomorskiego z 2010 roku – pozwolenie na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem odzysku odpadów w procesie R3 w instalacji do kompostowania.

W wyniku tych procesów powstaje pełnowartościowy produkt – nawóz organiczny-kompost dopuszczony do obrotu na podstawie zezwolenia z 2004 roku wydanego Spółce przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i posiada status nawozu organicznego „BIOTOP”.

Kompostowanie – metoda R3 – recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania). Metoda ta oparta jest na procesach kompostowania odpadów tj. ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych z odpadami organicznymi łatwo ulegającymi rozkładowi biologicznemu. W odpowiedniej temperaturze i wilgotności następuje rozkład tlenowy przy udziale mikroorganizmów. Kompostowanie jest metodą stabilizacji odpadów polegającej na redukcji niestabilnej biologicznie części organicznej i sanitacji odpadów. Temperatura wytwarzana w trakcie procesu kompostowania, jak również antybiotyki będące produktem metabolizmu grzybów wszechobecnych w kompostowaniu, prowadzą do głębokiej higienizacji, czyli likwidacji organizmów chorobotwórczych, materiału kompostowego.

ZOBACZ PREZENTACJĘ POŚWIĘCONĄ KOMPOSTOWNI

UPROSZCZONY OPIS PROCESU TECHNOLOGICZNEGO KOMPOSTOWANIA ODPADÓW NA KOMPOSTOWNI W SŁUPSKU

I ETAP – SUROWCE WEJŚCIOWE (przyjmowanie odpadów i ich magazynowanie):

Odpady i komponenty przeznaczone do kompostowania:

• własne, wytworzone w spółce „Wodociągi Słupsk” – ustabilizowany komunalny osad ściekowy, wierzba energetyczna z własnej plantacji
• pozyskane z zewnątrz, od innych wytwórców odpadów (słoma, zrębki, kora, gałęzie)
• inne – zgodnie z zezwoleniem Marszałka Województwa Pomorskiego na odzysk odpadów w procesie R3.

Przyjmowanie odpadów do odzysku na kompostowni odbywa się w punkcie przyjmowania odpadów, zlokalizowanym przy Oczyszczalni Ścieków. Obiekt wyposażony jest w wagę samochodową najazdową zintegrowaną z systemem komputerowym do ważenia i prowadzenia rejestrów dostarczanych surowców. W tym miejscu następuje weryfikacja m.in. kontrahenta, podmiotu transportującego, miejsca pochodzenia surowca, jego rodzaju i masy. Operator wagi waży i kieruje dostawcę do właściwego miejsca magazynowania danego rodzaju odpadu. Potwierdzeniem przyjęcia surowca jest dowód ważenia.

II ETAP – KONTROLA KOMPONENTÓW PRZEZNACZONYCH DO KOMPOSTOWANIA

Aby procesy kompostowania przebiegały prawidłowo, każdy odpad wchodzący w skład mieszanki kompostowej podlega kontroli wewnętrznej i weryfikacji. I tak odpowiednio dla odpadów wskazanych poniżej odbywa się to następująco:

• ustabilizowany komunalny osad ściekowy – pobór prób do badań odbywa się zgodnie z instrukcją pobierania próbek osadów przez pracowników spółki „Wodociągi Słupsk”, a badania przeprowadzane są w ścisłych reżimach w laboratorium przy Oczyszczalni Ścieków w Słupsku zgodnie z ustalonym harmonogramem w zakresie zanieczyszczeń parazytologicznych i fizyko-chemicznych
• słoma – kontrola bezpośrednio w momencie przyjęcia, głównie w zakresie wilgotności i sposobu sprasowania
• zrębki, kora, gałęzie – kontrola bezpośrednio w momencie przyjęcia, głównie wzrokowa – w zakresie czystości tych odpadów (czy są wysegregowane, inne niepożądane zanieczyszczenia z tych odpadów)
• inne zgodnie z zezwoleniem Marszałka Województwa Pomorskiego na odzysk odpadów w procesie R3 – w zależności od rodzaju odpadów: kontrola wzrokowa albo laboratoryjna.

III ETAP – ZAKŁADANIE PRYZMY STARTOWEJ

Kompostownia podzielona jest na dwa symetryczne pola. Na każdym z nich znajdują się cztery pasy o szerokości jednej pryzmy i długości całej kompostowni. Spośród czterech pasów dwa z nich wyposażone są w system napowietrzający i odsysający, którego zadaniem jest poprawienie procesów zachodzących w pryzmach.

Co dwa tygodnie (w jednej części płyty) zakłada się pryzmę startową na pierwszym polu od strony wewnętrznej w następujący sposób: bale słomy układane są równomiernie na całej długości pola odpowiadającego szerokości jednej pryzmy i długości całej kompostowni, zgodnie z proporcjami ustalonymi dla mieszanki kompostowej, za pomocą ładowarki, która wyposażona jest w wagę elektroniczną, obsługiwana przez operatora ładowarki. Później następuje przemieszanie, zmierzwienie samej słomy. Następnie dodaje się zważoną partię odpadów w postaci rozdrobnionych gałęzi i znów następuje przemieszanie. Następnie tworzona jest bruzda w topie pryzmy tak, aby umieścić w niej odpowiednią partię osadów. Po umieszczeniu równomiernym właściwej partii osadów na całej długości pryzmy następuje przemieszanie przerzucarką. Przez kilka kolejnych dni pryzma jest intensywnie przerzucana i kontrolowana jest jej temperatura.

IV ETAP – KOLEJNE PRYZMY, TZW. DOSTAWKI

Co dwa tygodnie pryzmy przesuwane są za pomocą dostawki do przerzucarki umożliwiającej automatyczne przesuwanie pryzm w trakcie przerzucania tzw. przerzut boczny. Migracja pryzm trwa od momentu założenia pryzmy startowej do momentu połączenia pryzmy 8- z 7-tygodniową. Połączona pryzma pozostaje na polu ostatnim, czwartym przez okres 1 tygodnia w celu jego dojrzewania. W tym czasie przeprowadzana jest próba laboratoryjna na zanieczyszczenia parazytologiczne i fizykochemiczne. Następnie jest przeznaczona do siania. Po tym cyklu magazynowana jest w boksie przy płycie kompostowej.

V ETAP – PRODUKT FINALNY – NAWÓZ ORGANICZNY PN. BIOTOP – DYSTRYBUCJA

Po przejściu wszystkich etapów przetwarzania odpadów w pryzmach kompostowych produktem, który w wyniku tych procesów powstaje jest kompost – nawóz organiczny pn. BIOTOP. Zmagazynowany w boksie przy płycie do kompostowania, jeszcze przed jego dystrybucją, poddawany jest badaniom laboratoryjnym wykonywanym przez laboratorium Spółki „Wodociągi Słupsk”. Z 20.000 ton surowców odpadowych uzyskujemy ok.7.000 ton kompostu.

WIĘCEJ INFORMACJI TUTAJ